سؤال: به عنوان مقدمه، فلسفه اربعین و اهمیت این روز بزرگ را بفرمایید؟
اربعین حضرت سیدالشهدا(ع) فلسفههای سازنده و تربیتی متعددی دارد که میتوان مهمترین آنها را چنین برشمرد: تجدید میثاق با حضرت زینب(س) و کاروان اسرای کربلا که طبق برخی از منابع، روز اربعین به خاک کربلا و بر مزار شهدای کربلا رسیدند و ناله و عزاداری سر دادند؛ همقدم شدن با جابر بن عبدالله انصاری که در این روز برای زیارت امام حسین(ع) وارد کربلا شد؛ زنده نگه داشتن یاد و تاریخ پرشكوه نهضت حسینی؛ اقامه مجالس دینی در سطح وسیع و آشنا شدن گروههای مردم با معارف دینی؛ اعلام وفاداری نسبت به مظلوم و مخالفت با ظالم؛ پیوند عمیق عاطفی و تقویت اتحاد بین شیعیان، پالایش روح و تزكیه نفس؛ ترویج فرهنگ کرامت، سخاوت، ایثارگری و کمک به همنوعان.
سؤال: چرا ما الآن اربعین را پاس میداریم و دنبال احیاء یک حرکت عظیم در جهان تشیع هستیم و چه کاربردی میتواند داشته باشد؟
امام حسن عسکری(ع) فرموده است: نشانههای مؤمن پنج چیز است: اقامه پنجاه و یک رکعت نماز، زیارت اربعین حسینی، انگشتر در دست راست کردن، سجده بر خاک و بلند گفتن «بسماللّهالرحمنالرحیم». بر اساس این روایت، اهمیت زیارت اربعین، تنها به این نیست که از نشانههای ایمان است، بلکه در ردیف نمازهای واجب و مستحب قرار گرفته است. بر پایه این روایت، همانگونه که نماز ستون دین و شریعت است، زیارت اربعین و حادثه کربلا نیز ستون ولایت است. به دیگر سخن، بر اساس فرموده رسول خدا(ص) عصاره رسالت، قرآن و عترت است؛ «انی تارک فیکم الثقلین کتاباللّه و عترتی اهل بیتی». عصاره کتاب الاهی که دین خدا است، ستونی دارد که نماز است و عصاره عترت نیز ستونش زیارت اربعین است که این دو ستون در روایت امام حسن عسکری(ع) کنار هم ذکر شده است.
سؤال: با توجه به وضعیت منطقه به خصوص عراق، راهپیمایی اربعین عظیمتر و باشکوهتر انجام میشود؛ تأثیر آن را در این شرایط چطور میبینید؟
زیارت سیدالشهدا(ع) در اکثر برهههای تاریخی به سختی انجام میشده و جان زائران در خطر بوده است؛ اما با این وجود زائران، عاشقانه خطرات را به جان میخریدند و به پابوسی امام حسین(ع) در روز اربعین نائل میشدند. در شرایط کنونی نیز هرچند خطر دشمنان از جمله گروهکهای تکفیری وجود دارد، اما هرساله این راهپیمایی عظیمتر و باشکوهتر انجام میشود؛ زیرا از یک طرف، بیتردید پیاده روی اربعین از علائم ظهور صغری و بستر ساز ایجاد یک جامعه معنوی و مناسب برای ظهور امام عصر(ع) است؛ از طرف دیگر، زيارت مرقد شريف امام حسين(ع) مانند ساير ائمه، به مردمان و زيارت كنندگانش یه ویژه مردم ستمکشیده عراق، نوعی آرامش و اطمينان میبخشد. در اين عصر كه انسان پيوسته دست به گريبان با پديدههايی چون جنگ، محرومیت، ناكامی، تشويش، ترس و ناسازگاری با محيط است، و هر روز شاهد كاهشها و فرسايشها است و نمیتواند از اضطراب در امان بماند، اين زيارت مرقد مردان خدا و پيشوايان دين است كه به انسان آرامش خاطر میدهد.